Logopedie
Kinderen en jongeren
In onze maatschappij is communicatie van groot belang. Goede communicatieve vaardigheden en een normale taalontwikkeling zijn belangrijke parameters voor de toekomst van uw kind. Stoornissen in de communicatie en taal hebben negatieve gevolgen, waardoor hulpverlening voor deze stoornissen dan ook van cruciaal belang is.
Bij taalontwikkeling maakt men een onderscheid tussen taalbegrip (wat het kind begrijpt) en taalproductie (wat het kind zegt). Deze onderdelen zijn allebei noodzakelijk om te communiceren.
Het taalontwikkelingsproces is een complex gebeuren dat bestaat uit de ontwikkeling van verschillende afzonderlijke componenten. Kinderen met problemen in de taalontwikkeling verwerven taal opvallend trager of op een atypische manier, waardoor hun verdere communicatie moeizaam verloopt.
2.1. Articulatie
Bepaalde spraakklanken worden niet of verkeerd uitgesproken. Het kan gaan over zowel een weglating, een vervanging als een vervorming (bijvoorbeeld het niet kunnen produceren van /r/, /l/, lispelen, slissen). Soms praten kinderen onverstaanbaar, binnensmonds, kaakgeklemd of veel te snel.
2.2. Afwijkend mondgedrag
Kinderen blijven soms duim-, vinger- en/of speenzuigen. Dit kan leiden tot een afwijkende vorm van het gebit en kaak, meestal met articulatiestoornissen als gevolg. Ook mondademen, tongpersen, infantiel slikken en nagelbijten worden behandeld door de logopedist.
2.3. Vloeiendheidsstoornissen
Stotteren is een complex gedrag dat méér betekent dan alleen het herhalen of verlengen van klanken en woorddelen of het blokkeren bij het op gang komen van de stemgeving en articulatie. De onderliggende problematiek zoals emoties en cognities worden tevens door de logopedist behandeld.
Bij kinderen treden vaak problemen op met het lezen, spellen en rekenen. We spreken van dyslexie, dysorthografie en dyscalculie als de automatisering van lezen, spelling, schrijven en rekenen zich onvolledig of moeizaam ontwikkelt.
De logopedist begeleidt de kinderen bij het aanbrengen van de basisvaardigheden, het onderhouden van het tempo en het toepassen van de regels. Ook voor studiebegeleiding en ‘leren leren’ kan er beroep gedaan worden op de logopedist.
Begeleiding bij het leren van vreemde talen (Frans, Engels) komt ook aan bod.
Kinderen en jongeren kunnen door verkeerd stemgebruik of stemmisbruik stemproblemen ontwikkelen. Heesheid of zelfs stemverlies treedt op.
Er kunnen ook stembandknobbels ontstaan. Stemtherapie is dan ten zeerste aangewezen. De logopedist leert hoe het kind de stem beter kan gebruiken.
Kinderen met een gehoordaling vertonen problemen in hun spraak- en taalontwikkeling. Meestal leidt dit ook tot negatieve prestaties op school.
De logopedist zorgt ervoor dat de achterstand weggewerkt wordt. Ook hoortoestelaanpassing is mogelijk door onze audioloog.
Spraakafzien (of liplezen) komt hier ook aan bod.
Volwassenen en senioren
In onze maatschappij is communicatie van uiterst belang. Goede communicatieve vaardigheden zijn belangrijke voorwaarden voor een betere levenskwaliteit.
1.1. Articulatie en spreekproblemen,-angst
Bepaalde spraakklanken worden niet of verkeerd uitgesproken. Het kan gaan over zowel een weglating, een vervanging als een vervorming (bijvoorbeeld lispelen of slissen, verkeerd accent bij anderstaligen).
Articulatiefouten of spreekproblemen kunnen in het dagelijks leven van een persoon tot een beperking of handicap in de communicatie leiden. Van interne vergaderingen tot onthaal van klanten, van babbels aan de koffiemachine tot functioneringsgesprekken, van werkoverleg tot presentaties, van kritiek op een leverancier tot een complimentje aan de collega.
De logopedist begeleidt de mensen die zich een grondige basis in gesprekstechnieken eigen wil maken om dit toe te passen in vertrouwde maar ook minder vertrouwde communicatie- en gesprekssituaties.
1.2. Vloeiendheisstoornissen
Stotteren is een complex gedrag dat méér betekent dan alleen het herhalen of verlengen van klanken en woorddelen of het blokkeren bij het op gang komen van de stemgeving en articulatie.
De onderliggende problematiek zoals emoties en cognities worden tevens door de logopedist behandeld.
Afasie is een taalstoornis waarbij alle taalmodaliteiten (spreken, schrijven, lezen, begrijpen) gestoord kunnen zijn. Afasie ontstaat bij een hersenletsel in het taalgebied. Vaak treedt dit op ten gevolge van een cerebrovasculair accident of CVA (=beroerte) of hersentumoren. Ook progressieve ziektebeelden zoals Alzheimer, Multiple Sclerose, A.L.S., Chorea van Huntington, Parkinson,…kunnen leiden tot afasie.
Dementie is een ernstige vorm van een verlies van de geestelijke functies. Deze ziekte verhindert de persoon om nog normaal te functioneren in het sociale leven.
Dementerende ouderen kunnen volgende symptomen vertonen: geheugenstoornissen, oriëntatiestoornissen, afasie, apraxie, verminderd sociaal functioneren,…
Voor licht dementerende bejaarden kan zowel communicatietraining (individueel of in groep) als taaltraining (woordvindingsoefeningen en taaldenkoefeningen) gegeven worden die de resterende cognitieve functies zoveel mogelijk stimuleert.
Dysfagie is een stoornis die gekenmerkt wordt door slikproblemen. Er kunnen problemen optreden in één of meerdere fasen van het slikproces. Dit kan zich op verschillende manieren uiten, zoals:
kwijlen, achterblijvende voedselresten, verslikken, voeding die sterk vertraagd gebeurt of het gevoel dat er iets blijft steken in de keel.
Mensen met dysfagie kunnen volgende symptomen vertonen: gewichtsvermindering, hoesten tijdens of na het slikken, (nasale) oprisping, zuurbranden, verslikken, chronische bronchitis, neurologische klachten,…
Volwassenen kunnen door verkeerd stemgebruik ( bijvoorbeeld foutieve ademhaling) of stemmisbruik (bijvoorbeeld te veel spreken of roepen) stemproblemen ontwikkelen, die kunnen bestaan uit heesheid of zelfs volledig stemverlies.
Ook bepaalde ziektebeelden kunnen bijdragen tot een stemprobleem (laryngectomie, stembandverlamming). Stemproblemen belemmeren eveneens een optimale communicatie.
Bij ouderen met een gehoordaling kunnen problemen op vlak van spraak en taal optreden, maar ook het functioneren in het sociale leven kan gehinderd worden.
Een hoorapparaat en/of hoorhulpmiddel zal dan een belangrijke ondersteuning bieden bij het spraakverstaan en zo de communicatie verbeteren. Spraakafzien (of liplezen) komt hier ook aan bod.